Een snelle analyse met een knipoog geeft ons de volgende inzichten die we graag in dit artikel met je delen.
Gemiste kans
Het woord “duurzaam” komt in veel verkiezingsprogramma’s voor, met uitschieters naar 120 keer. In veel verkiezingsprogramma’s komt terug dat we onze supply chains korter moeten maken. Bijvoorbeeld omdat we niet afhankelijk moeten worden van buitenlandse leveranciers, maar ook vanwege onze maatschappelijke verantwoordelijkheid. En dat terwijl kortere ketens niet per se de juiste oplossing zijn (zie https://www.ser.nl/-/media/ser/downloads/adviezen/2021/reshoring-made-in-europe.pdf).“Innovatie” scoort eveneens bij nagenoeg alle programma’s hoog. Al zijn er ook politieke partijen waar innovatie helemaal niet aan bod komt.
En dan even naar inkoop… Dit onderwerp is onderbelicht in verkiezingsprogramma’s. Het woord “inkoop” verschijnt in één verkiezingsprogramma 12 keer, bij de meeste programma’s een paar keer en bij enkele partijen zelfs helemaal niet. Opvallend is dat geen enkele partij het bedrag vermeldt waar het bij overheidsinkoop om gaat. En dat terwijl al jaren de overheidsuitgaven (inkoop) meer dan 70 miljard euro per jaar zijn.
Moet je uit het bovenstaande afleiden dat ambtenaren straks meer duurzaam, innovatief en lokaal gaan werken? En kun je dan ook concluderen dat de bijdrage die inkoop kan leveren aan duurzaamheid en innovatie nog onbekend is? Die conclusie lijkt te rechtvaardigen: duurzaamheid en innovatie zijn ‘key topics’ in de meeste verkiezingsprogramma’s, maar de potentie om dit met 70 miljard euro te stuwen, wordt nergens genoemd. Daar zit juist een enorme kans en die wordt gemist!
Schieten op regels
Het woord “aanbesteden” lijkt voor sommige partijen een woord dat ze niet eens in de mond durven nemen. En partijen die het wel in de mond nemen, streven vaak naar versoepeling van de (Europese) aanbestedingsregels. Nog los van het feit dat dat een proces van lange adem is en echt niet in één kabinetsperiode geregeld kan worden, is de vraag waarom partijen altijd op de huidige regels willen schieten. Is er wellicht angst voor die regels?Er is bij de partijen een brede consensus dat het MKB zeer belangrijk is voor de Nederlandse samenleving en voldoende kansen moet krijgen bij het werken voor de overheid. Maar zijn daarbij de regels het probleem? Of is het onvoldoende professioneel tóepassen van die regels de uitdaging waar we voor staan?
Onbetaalbare zorg
Het zal niemand verbazen dat er veel aandacht is voor de zorg. Niet alleen vanwege de recente ervaringen met de coronacrisis, maar ook de brede problematiek in het sociaal domein. Vraag die dan natuurlijk meteen opkomt is hoe we die zorg betaalbaar houden. Daar zijn partijen vaak wat vaag over. Gelukkig is er ook aandacht voor het inzetten op transparantie en de “echte prijzen” die je betaalt als overheid. Dus niet alleen directe kosten, maar ook de gevolgen voor de samenleving en de kosten die dat met zich meebrengt.Meer overheidsinvesteringen
Meer overheidsinvesteringen, innovatie, vergroening en meer sturing komt terug in de programma’s van nagenoeg alle partijen. En overheidsinvesteringen betekenen per definitie inkoop. Inkoop door de overheid, zeker in een periode waarbij de economie na de coronacrisis opnieuw gelanceerd moet worden, kan een belangrijk sturingsmechanisme zijn om doelstellingen te realiseren. De link tussen meer overheidsinvesteringen en wat dat betekent voor publieke inkoop is in de diverse programma’s helaas minder duidelijk.Stem(inkoop)wijs!
Stem wijs… stem wijzer…! Als de verkiezingen corona-proof doorgaan is er grote kans dat je er een rood potlood aan over houdt: iedere kiezer moet immers zijn eigen rode potlood hebben. Is er in ieder geval één branche die nog voor de telling van de stemmen is afgerond profijt heeft van deze verkiezingen, de rode potlodensector! Dus inkopers laat op 17 maart zeker je stem horen.Over de Nevi stem(inkoop)wijs
De Nevi stem(inkoop) wijs is samengesteld door de regiegroep Nevi Publiek en het team van deskundigen professioneel opdrachtgeverschap. Voor het samenstellen van dit bericht is gekeken naar de partijprogramma’s van VVD, PVV, CDA, D66, GroenLinks, SP, PvdA, CU, Partij voor de Dieren, SGP, Denk, 50Plus, Forum voor Democratie en JA21.| Zoektermen | Aantal keer in partijprogramma’s |
| Inkoop | 43 |
| Inkopen | 11 |
| Aanbesteden | 57 |
| Sociaal domein | 12 |
| Aanbieders | 79 |
| Innovatie | 279 |
| Circulair | 67 |
| Duurzaam | 426 |
| SDG | 11 |
| Energie transitie | 45 |
Deze stem(inkoop)wijs is een dynamisch document, mocht u nog andere bronnen of waardevolle informatie willen delen of toevoegen, neem dan contact op met Karin van IJsselmuide, Manager Maatschappelijke Programma’s Nevi (k.vanijsselmuide@nevi.nl).
Hoewel Nevi de informatie in deze stem(inkoop)wijs zorgvuldig heeft samengesteld en gebruik maakt van bronnen die betrouwbaar worden geacht, kan Nevi niet instaan voor de juistheid, volledigheid en actualiteit van de verstrekte informatie. Nevi geeft derhalve geen enkele garantie voor de volledigheid en/of de juistheid daarvan. Evenmin kunnen rechten worden ontleend aan de op deze handreiking aangeboden informatie.
Wanneer Nevi (hyper)links naar internetsites van derden aanbiedt, betekent dit niet dat Nevi de op of via deze internetsites aangeboden producten of diensten aanbeveelt. Het gebruik van dergelijke hyperlinks is dan ook volledig voor eigen risico. Nevi aanvaardt geen enkele verantwoordelijkheid of aansprakelijkheid met betrekking tot de inhoud, het gebruik of de beschikbaarheid van dergelijke internetsites. De waarheidsgetrouwheid, juistheid, redelijkheid, betrouwbaarheid en volledigheid van informatie op internetsites van derden is door Nevi niet geverifieerd.
