Nederland behoort in de EU wel tot de braafste drie jongetjes van de klas. Dit vooral dankzij de energiebesparing die we met onze woningen hebben gerealiseerd. Het finale energieverbruik van Nederlandse woningen is in 2017-2023 met maar liefst 20 procent gedaald. Daarmee scoren we het beste in de hele EU. De hoge energieprijzen hebben de zuinige Hollander waarschijnlijk naar die koppositie gebracht.

Is er nog een kans?

Grote stappen kunnen gezet worden in de industrie, transportsector en dienstverlening. De bottleneck voor die grote stappen zijn echter de problemen in de elektriciteitssector. Het oplossen van netcongestie vereist de hoogste prioriteit; uit economisch perspectief, maar ook voor het behalen van klimaatdoelstellingen. Wordt dit opgelost, dan liggen verdere efficiëntieverbeteringen voor het oprapen.

Geëlektrificeerde technologieën zijn nu eenmaal veel efficiënter dan technologieën op basis van fossiele brandstoffen. Bovendien zijn energie-efficiënte maatregelen relatief goedkoop en dus bedrijfseconomisch gezien zeer gunstig. Dat we ook minder afhankelijk worden van energie-import is een vette bonus.

Toch concludeert mijn collega op basis van data van het Planbureau voor de Leefomgeving dat Nederland in dit tempo pas in 2038 de beoogde doelen voor 2030 gaat halen. Als dit geldt voor een van de braafste drie jongetjes van de klas, dan hobbelt de rest van de EU daar nog achteraan.

De Europese Commissie zal de druk op lidstaten opvoeren om energie-efficiëntie verder te verbeteren, maar zal dit helpen? Wat in elk geval wel helpt, zijn de 100 miljard euro die EU-klimaatchef Wopke Hoekstra eind februari aankondigde voor vergroening en redding van de Europese industrie. Een mooie win-win: klimaat én concurrentiepositie van Europa versterken.

Een versie van dit artikel verscheen ook in Deal! 2 van 2025.