Nevi
0
Nieuws

Maak MVI praktisch, doe het stap voor stap

Nieuws 5 minuten 14 september 2021

Naast haar rol bij Nevi is Karin van IJsselmuide sinds 2019 namens het Ministerie van Buitenlandse Zaken coördinator van de SDG 12 Alliantie.

 In die rol stimuleert ze samenwerking in het bedrijfsleven om Sustainable Development Goal 12 – verantwoorde productie en consumptie – te halen. “Duurzaam produceren kun je niet alleen. Je moet samenwerken met klanten en leveranciers. Daarom is er een sleutelrol weggelegd voor inkoop.” Ze wil het wel van de daken schreeuwen tegen inkopers: pak die rol, laat zien dat duurzaam produceren niet altijd duurder hoeft te zijn en dat het zelfs nieuwe kansen oplevert. Ze merkt dat ze dat niet hoeft te doen tegen jongeren uit de generatie Z, maar wel tegen de generatie X en ouder. “Dat is niet zo gek, want toen ik zelf de arbeidsmarkt betrad, was Shell nog de meest populaire werkgever van ons land. Mijn eerste baan was bij Pakhoed, de voorganger van Vopak. In die tijd had je aanzien met een baan in de olie- en gasindustrie.”

 

Kansen in de supply chain

Dat het vandaag de dag juist die bedrijven zijn die moeite hebben om vacatures te vervullen, vindt ze niet vreemd. “De jongere generatie is veel bewuster opgegroeid. Zij willen niet meer werken bij bedrijven die vervuilend zijn. Ze willen liever impact maken op maatschappelijk terrein. En dat kunnen ze als ze kiezen voor het inkoopvak.” Organisaties die maatschappelijke impact hoog in het vaandel hebben staan, kapen vandaag de dag de jonge talenten weg voor de neus van de bedrijven die hier minder aandacht voor hebben. De ‘war on talent’ is slechts één van de businessredenen om duurzamer te gaan opereren, zegt ze. “Want MVI biedt natuurlijk ook gewoon kansen.”

Een mooi voorbeeld is Kipster, een eierproducent die op alle fronten duurzaamheid omarmt: dierenwelzijn, haantjes sparen, de kringloop sluiten. Zij zien dat voor onze lage voedselprijs elders een hoge prijs wordt betaald: door het milieu, de dieren, de boeren, onze kinderen. Toen Lidl besloot de Kipster-eieren te gaan verkopen, koppelden zij daar meteen een campagne aan. Een ander voorbeeld is MUD Jeans, een klein Nederlands bedrijf dat jeans recyclet. Zij haalden met IKEA een hele grote klant binnen die hun stof gebruikt voor een bankhoes. Door de enorme schaalvergroting kan MUD Jeans samen met zijn leverancier ineens meer investeren in het verder verduurzamen van het productieproces van de jeansstoffen.

 

Creëer innovatieruimte

Van IJsselmuide: “Deze voorbeelden laten zien dat je als inkoper impact kunt hebben, maar dat het nooit lukt om in één keer alles goed te doen. Dat hoeft ook niet. Doe het stap voor stap. Dat lijkt heel logisch, maar ik merk in mijn rol als Nevi-docent dat studenten makkelijk redenen aandragen om iets niet te doen. Iets wat nieuw is wekt nu eenmaal snel weerstand op. Als het in de les bijvoorbeeld gaat over elektrische auto’s dan zeggen ze: maar de productie van accu’s is heel vervuilend en je kunt ze nog niet goed recyclen. Mijn antwoord is dan: ja, dat is zo. Maar je gaat in de eerste plaats elektrisch rijden om de CO2-uitstoot te verminderen. Als er voldoende elektrische auto’s zijn, dan wordt het vanzelf voor producenten interessant om na te denken over recycling van accu’s. Geen enkel bedrijf investeert daarin als er geen accu’s zijn om te recyclen. Je moet een eerste stap zetten om stappen van anderen uit te lokken. Het gaat niet meteen perfect en dat hoeft ook niet. Geef ruimte aan innovatie.”

Juist op dat vlak speelt inkoop een cruciale rol, vindt zij. “In de eerste plaats omdat inkoop een spin-in-het-web-functie vervult en belangen van meerdere stakeholders bij elkaar brengt. Maar ook omdat inkoop onderdeel uitmaakt van de supply chain. In veel supply chains wordt schaarste de belangrijkste uitdaging in de komende jaren. Het leeuwendeel van onze grondstoffen komt uit China. Nu de Chinezen zelf meer van die grondstoffen in hun eigen productie en consumptie gaan gebruiken, blijft er minder over voor het westen. Daarnaast wordt transport een steeds grotere uitdaging. We zullen dus meer toe moeten naar lokale productie met lokale grondstoffen. Recycling is een goede manier om die grondstoffen te winnen. Het mes snijdt dan aan twee kanten: je bent minder afhankelijk van andere landen voor je inkoop en je biedt een oplossing voor het afvalprobleem.”

Wacht niet op wetgeving

Om de transitie te versnellen is er al de nodige wet- en regelgeving, zoals het verbod op plastic rietjes en de regels rondom de CO2-emissierechten. En er komt nog veel meer aan. Denk maar aan de Europese Green Deal. Toch is door blijven gaan op de oude voet totdat wetgeving je dwingt tot andere werkwijzen geen slimme weg om te bewandelen, zegt Van IJsselmuide. “Kijk liever naar de kansen. Bijvoorbeeld naar de stimuleringswetgeving, zoals de milieu-investeringsaftrek (MIA) en sectorspecifieke regelingen (kijk voor meer informatie op versnellingshuisce.nl). Ook op Europees niveau zijn er subsidies. Het loont om daar samen met brancheverenigingen in te duiken, zodat je samen met anderen kunt optrekken.”

Daarnaast is er de ISO 20400-richtlijn voor MVI, waar Van IJsselmuide zelf aan heeft meegeschreven. Het is een krachtig instrument voor inkopers, zegt ze. “Want de richtlijn biedt je een plan van aanpak: hoe onderzoek je de risico’s en kansen? Hoe specificeer je? Wat betekent het voor je tender? Hoe geef je duurzaamheid en innovatie vorm in het contract? Het is dus eigenlijk een stappenplan dat je helpt bij het inrichten van je inkoopproces.” 

Opschalen is uitdaging

Ze ziet dat er best veel interesse is om met MVI aan de slag te gaan, maar dat het nog teveel blijft bij pilots. Opschalen is lastig, weet Van IJsselmuide. “Dat komt doordat je dan vaak je hele bedrijf nodig hebt. Als je circulair wilt gaan inkopen, dan heb je bijvoorbeeld de afdeling facility management nodig om ervoor te zorgen dat je afval gescheiden inzamelt. Als je je energieverbruik wilt verminderen, dan loop je misschien tegen problemen aan in de productie. Als je het autoleasebeleid wilt aanpassen, dan krijg je te maken met HR. Vaak zitten ook regels in de weg. Als je een bepaalde grondstof vervangt door een duurzamer variant, voldoet het product dan nog aan de gestelde normen? Als een bureaustoel opnieuw is bekleed en je wilt ‘m recyclen, voldoet ‘ie dan nog wel aan de recyclingeisen van de leverancier? Kortom, je krijgt als inkoper met nog meer stakeholders te maken dan je al gewend was en met nog meer regels waar je wat mee moet.”

Ondanks dat het niet eenvoudig is, ziet ze MVI toch vooral als een kans voor inkoop. “De hele beweging richting waardegedreven inkoop is ingezet. Inkoop draait niet meer om het behalen van de laagste prijs, maar om het genereren van de hoogste waarde. Daar past dit prima bij.” Niet voor niets heeft MVI in de nieuwe druk van het standaardwerk ‘Inkoop in strategisch perspectief’ een centrale rol gekregen. “Je hebt als inkoper de keus: word ik het motorblok van deze hele beweging of ga ik op de rem staan? Als je het mij vraagt, is die keus niet zo moeilijk, toch?” 

Het product is toegevoegd
Naar je productoverzicht Verder oriënteren