Leveranciers moeten met de billen bloot

Prachtig doel

“Toen Frans van Houten CEO van ons bedrijf werd, hebben we daarvoor een heel simpele metric geformuleerd: we willen in 2030 jaarlijks 2,5 miljard mensenlevens verbeteren door betere toegang te geven tot innovaties zoals onze medische apparatuur.” Dat is een prachtig doel, maar wetende dat de medische gezondheidszorg een van de meest vervuilende industrieën ter wereld is, betekent dat ook dat je je eigen impact op moeder aarde vergroot. En dat is niet de bedoeling, want hoe meer geweld we de
aarde aandoen, hoe groter de behoefte aan medische zorg wordt. Zo kom je in een negatieve spiraal terecht. En dat is juist wat systeemdenker Metzke
zo helder ziet en wil voorkomen. 

Nevendoelen stellen

Metzke: “Ik word gedreven door drie kernwoorden: systematisch, fact-based en integraal. Als je op een integrale en systematische wijze naar ons destijds geformuleerde doel kijkt, dan weet je dat je op andere terreinen nevendoelen moet gaan stellen.” Die nevendoelen waren een duurzaam gebruik van materialen en van energie (het terugdringen van de CO 2-emissies naar nul). “Inmiddels zijn deze twee aspecten ook hoofddoelen geworden. We hebben op alle drie de terreinen meetbare doelstellingen
geformuleerd voor het jaar 2025.

Grote hefbomen

Het doel ‘duurzaam gebruik van materialen’ is breed. Om te weten waar Philips de grootste impact kan maken, voerde het team van Metzke een
levenscyclusanalyse uit voor alle apparatuur die Philips verkoopt. “In die assessment brengen we de milieutechnische gevolgen en de sociale impact
in kaart van elke fase van een product; van sourcing van onderdelen en onze eigen productie via gebruik van een apparaat tot en met het weer innemen ervan. Dan krijg je een gevoel waar de grote hefbomen zitten.”

De grootst hefboom zit in het gebruik. Daar ligt in de programma’s dan ook veel nadruk op. Metzke: “Dan gaat het over circulaire businessmodellen, over ecodesign en refurbishment. Hoe kunnen we bijvoorbeeld een MRI zo ontwikkelen dat je ’m na gebruik in een academisch ziekenhuis gemakkelijk opnieuw in de markt kunt zetten. Zodat die dus als werkpaard gaat dienen in een ander ziekenhuis dat graag zijn capaciteit wil uitbreiden, maar daarvoor niet de allerlaatste technologische mogelijkheden tot zijn beschikking heeft. Hoe kunnen we via over-the-air updates zorgen dat een apparaat steeds slimmer wordt, zodat er geen noodzaak meer is om het te vervangen?”

Metzke vervolgt: “Dat betekent dat je een aantal dingen anders moet doen dan je gewend was. In de eerste plaats moet je medische apparatuur modulair ontwerpen, zodat je niet meteen het hele apparaat hoeft te vervangen als ergens iets stuk is of als het einde van de levensduur is bereikt. Daarnaast moet je slimme materiaalkeuzes maken, zodat je materialen eenvoudig kunt recyclen en hergebruiken. Bovendien
moet je zo veel mogelijk met software gaan regelen. Dan kun je de hardware langdurig gebruiken en steeds voorzien van software-updates. En tot slot koppel je er ook andere verdienmodellen aan. Je biedt een apparaat aan als dienst met een servicecontract. Zo kun je de levensduur van hardware aanzienlijk verlengen.”

Sociale impact

Daarnaast is er uiteraard de impact van de hele supply chain. Dat is ook de reden waarom het healthtechbedrijf heeft aangekondigd om leveranciers te gaan helpen met het reduceren van hun uitstoot. Al ziet Metzke het graag (opnieuw) veel breder. “CO 2 is maar een onderdeel van duurzaamheid. We kijken ook naar de sociale impact van onze beslissingen.” De kern van het nieuwe programma is dat Philips niet als politieagent te boek wil staan,
maar als dokter.

Rookgordijn

“De markt werkt traditioneel met audits en certificaten die aantonen wat een toeleverancier doet op het gebied van duurzaamheid. Iedereen weet hoe die audits werken: zodra er een inspecteur langskomt, wordt de fabriek netjes schoongemaakt, medewerkers worden vooraf geïnstrueerd welke antwoorden ze moeten geven en een dag lang worden alle regels keurig opgevolgd. Maar zodra de auditers de fabriek verlaten, is het vaak weer business as usual. Je kijkt als auditer naar een rookgordijn en ziet niet wat daarachter gebeurt.”

Goed getrainde spier

En dat is zonde, want op die manier zal er niets veranderen. En dat terwijl juist inkoop zo veel macht heeft om dingen structureel te verbeteren, aldus Metzke. “De inkooporganisatie van Philips is te vergelijken met een supergoed getrainde spier. Er zit zo ontzettend veel kennis over de markt en over de manier waarop leveranciers werken. Wij willen die spier inzetten om de impact van onze supply chain op het gebied van duurzaamheid te vergroten. Als leveranciers met ons willen blijven samenwerken, moeten ze met de billen bloot. We willen weten hoe groot hun CO2-uitstoot nu is, hoe ze met hun personeel omgaan, enzovoort.
We maken hiertoe concrete en meetbare afspraken. Op het gebied van CO
2 gebruiken we daarvoor de zogenoemde ScienceBased Targets (SBT’s).” SBT’s zijn bedrijfsdoelen om binnen de 2°C opwarming van de aarde te blijven, een afspraak uit de Klimaatconferentie van Parijs. Het zijn wetenschappelijk vastgestelde kaders voor de transitie naar een koolstofarme economie.

Verbeteren

Uiteraard is er een aantal rode vlaggen, zoals kinderarbeid. Maar verder rekent Philips leveranciers niet af op hun huidige prestaties. “Juist niet”, zegt Metzke, “want we willen dat ze gaan verbeteren. Als je weet wat er nu nog slecht gaat, dan weet je ook waar je kunt gaan verbeteren. Onze inkopers maken samen met leveranciers een plan van aanpak. We delen onze eigen best practices en kijken hoe we leveranciers financieel kunnen ondersteunen. We betalen die leveranciers bijvoorbeeld eerder en we
geven commitment af voor een lange termijn, zodat leveranciers zeker weten dat ze de investeringen die ze moeten doen ook via orders van ons kunnen terugverdienen.”

Langdurige samenwerking

Metzke bedacht ook een trainingsprogramma. Het eerste jaar was er een groep van bedrijven die samen 39 procent bespaarde op de CO2-uitstoot. “Er is zo veel laaghangend fruit. Je moet de leveranciers er alleen wel op wijzen. Sommige van die verbeteringen leiden direct tot besparingen, denk aan initiatieven om het energiegebruik te verlagen. Maar in andere gevallen zijn er grote investeringen nodig en ook dan denken we met hen mee en committen we ons aan een langdurige samenwerking.”

Weerbare ketens

Metzke hamert ook nog maar eens op het belang van systematisch blijven denken. “Klimaat is geen losstaand probleem. Het heeft een relatie met ziekte en gezondheidszorg. En dat heeft weer een relatie met leveringszekerheid.” De supply chain-problemen die ontstaan zijn toen de coronapandemie uitbrak, tonen dat eens te meer aan. “We moeten voor de toekomst gaan bouwen aan resilient supply chains, ketens die tegen een stootje kunnen.” Dat betekent dat inkopers hun risicoanalyses op een andere manier zullen moeten uitvoeren.

Leverbetrouwbaarheid in gevaar

Inkoop is al gewend om financiële risico’s bij leveranciers in kaart te brengen. Soms wordt gekeken naar het risico dat een bedrijf getroffen wordt door een staking. De laatste jaren is steeds vaker het risico op overstromingen of schade door orkanen of bosbranden meegenomen, want ook dat brengt de leverbetrouwbaarheid in gevaar. En nu is iedereen alert op het  risico van lockdowns door een pandemie. Dan hebben we het nog niet eens gehad over het risico dat Chinese toeleveranciers een power cut krijgen opgelegd en daardoor op termijn hun leververplichtingen niet zullen kunnen nakomen.

Make or break

Al die risico’s grijpen in elkaar, zegt Metzke. “Je moet dus denken in complexe systemen. Dat is waarom ik dit vak zo leuk vind. Het gaat niet alleen maar om het verlagen van de CO2-uitstoot. Het gaat erom dat we voor Philips op de lange termijn een wereld creëren waarin we onze producten kunnen afzetten en iets goeds doen voor de vele diverse stakeholders: patiënten, medewerkers, werknemers bij onze leveranciers. Daarbij spelen zo veel aspecten een rol. We zitten in een superspannend decennium van make or break als het gaat om onze aarde en hoe wij samen verder willen. Philips is zelf maar een heel klein radartje in dat geheel, maar we willen graag voor veel bedrijven een voorbeeld zijn.”