Vorige week zag ik een briljante uitleg van Brexit aan de hand van een kop thee door de Britse komiek James Acaster. Hij kreeg thee aangeboden door een vriend en die vroeg of hij het theezakje erin kon laten of eruit moest halen. Dat vond Acaster erg lijken op de vraag of het VK wel of niet moet blijven in de EU en gaf het volgende antwoord: “Als je het theezakje erin laat, dan krijg je sterkere thee. Het zakje lijkt dan misschien verzwakt, maar dat is deel van een sterkere thee. Als je het er meteen uit haalt, is het theezakje afval en je thee slap.”
Internationale overeenkomsten
Het VK zal zeker ook na de Brexit in internationaal opzicht economisch belangrijk zijn. Met een aandeel van 2,24 procent in de wereldeconomie is het de negende grootste economie. Het VK zal wel zwakker zijn dan als onderdeel van de EU, de tweede grootste economie ter wereld na China met een aandeel van 16,3 procent. Bij Brexit ligt de focus op de relatie tussen het VK en de EU, maar eigenlijk komt er veel meer bij kijken. Internationale handel in het algemeen zal veel duurder worden voor het VK. Als het VK de EU verlaat vervallen namelijk alle internationale overeenkomsten van de EU voor het VK. Dat zijn meer dan 750 akkoorden, waaronder 250 handelsakkoorden.
Het VK zal dan op basis van WTO-regels en -tarieven moeten handelen met de rest van de wereld totdat het nieuwe akkoorden sluit. De wens om een eigen handelsbeleid te voeren, was een van de hoofdredenen om de EU te verlaten. Maar gezien het feit dat de meeste handelsovereenkomsten pas na jarenlange onderhandelingen ontstaan, zal het wel even duren voordat het VK de bestaande akkoorden kan vervangen. Dat betekent wel dat producten die je nu uit het VK importeert en die zijn gemaakt met materialen uit de rest van de wereld veel duurder kunnen worden na Brexit. Buitenlandse materialen waren goed voor bijna een kwart van de waarde van Britse uitvoer in 2011, en in sommige sectoren komt dat aandeel zelfs boven de 40 procent uit. Producten die veel leunen op niet-EU-input zijn computers en elektronica, metalen en vervoersmiddelen. Gelukkig zijn onder WTO-afspraken sommige van deze producten, zoals ICT-producten, vrij van handelstarieven.
Zorgwekkend
Ook als het VK en de EU op tijd een deal bereiken, wat wij wel verwachten, kunnen bovengenoemde akkoorden vervallen. Verlenging is namelijk alleen maar mogelijk als alle tegenpartijen daarmee instemmen. En de EU is van plan om al deze landen daarover te benaderen zodra er een deal tussen het VK en de EU ligt. En dat is nog lang niet het geval. Sterker nog, de onderhandelingsgesprekken tussen de EU en het VK zijn vastgelopen bij de ‘Ierse grens’ en het gebrek aan voortgang van de afgelopen maanden is zorgwekkend. Ook zorgwekkend zijn de strubbelingen in de Britse politiek, die zijn verergerd nadat de Britse overheid bekend heeft gemaakt dat ze een quasi ‘douane-unie’ en een quasi ‘interne markt voor goederen’ met de EU beoogt.
Terug naar het kopje thee. Of dat duurder wordt na maart 2019 hangt dus niet alleen af van de deal die het VK en de EU met elkaar sluiten, maar ook of de laatste verwerkingsstappen van het theezakje in het VK, in de EU of elders plaatsvinden.
Uit Deal! 5 (september 2018): blog van Alexandra Dumitru, Econoom VK & Ireland RaboResearch.