Vlak voor de zomervakantie interviewde Deal! Hugo de Jonge (40), toen nog wethouder Onderwijs, Jeugd en Zorg in Rotterdam (‘Inkoop in het sociaal domein grote worsteling’, Deal! juni 2017). Waarschijnlijk wordt hij minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) belast met langdurige zorg in het kabinet Rutte. De Jonge kwam in het nieuws door zijn uitgesproken mening over de huidige wijze van zorginkoop door gemeenten.
Aanbesteden van de politie?
‘(…)De aanbestedingspraktijk belemmert partnership tussen gemeente en zorgaanbieders en de samenwerking tussen zorgaanbieders onderling. De regels staan een lange termijn strategie en investeringen in de weg. Europees aanbesteden sluit kleine lokale zorgaanbieders uit, schrikt vrijgevestigde hulpverleners af, leidt tot hoge kosten en volmaakt onnodige bureaucratie (…)’, aldus De Jonge op Facebook. De druppel die voor de Rotterdamse wethouder de emmer deed overlopen, zijn de gevolgen van de verplichte aanbesteding van jeugdzorg. ‘(…)Het kan niet zo zijn dat omdat een contract verandert, een kind een andere voogd moet krijgen. Ook de politie en het onderwijs besteden we toch niet om de zoveel jaar aan? Sommige taken zijn gewoon niet geschikt om aan te besteden(…)’.
Kritiek marktwerking in de zorg
Hoewel hij de noodklok luidde over het aanbesteden van zorg, constateert hij in Rotterdam op basis van onderzoek onder zorgcliënten geen achteruitgang van de kwaliteit van zorg. Tegelijkertijd sluit De Jonge dat op de langere termijn ook weer niet uit, als de huidige aanbestedingsregelgeving zo strak blijft worden toegepast op een sector die daar volgens hem helemaal niet geschikt voor is. Op de marktwerking in de zorg is al veel kritiek en die kon nog wel eens groter worden als zorgaanbieders hun positie hebben bepaald en het spel van vraag en aanbod echt losbarst.
Uitsluiten sociaal domein van Europees aanbesteden
In de Tweede Kamer gingen stemmen op om het sociaal domein uit te sluiten van de verplichting tot Europees aanbesteden. Aan inkopers deed hij de oproep tot bijval hierin: ‘voer met ons het pleidooi voor uitzondering van het sociaal domein.’ Vooralsnog lijkt het echter niet waarschijnlijk dat het nieuwe kabinet dit vraagstuk hoog op de agenda zal zetten. Daar moeten de gevolgen van de decentralisatie eerst duidelijk voor zijn. Dat laat volgens wethouder De Jonge echter onverlet dat inkopers in het sociaal domein nu al ‘buiten de lijntjes’ kunnen gaan kleuren: ‘Er is op dit gebied nog maar weinig jurisprudentie. Zoek de ruimte, toon lef!’