Nevi
Winkelwagen 0
Kennislab

Inkoopskills bij VDL Groep: Hoe een eigen academie het verschil maakt

Artikel 4 minuten mei 2025

De inkoopfunctie binnen VDL Groep evolueert razendsnel. Met ruim 100 bedrijven en meer dan 300 inkopers is het familiebedrijf een toonbeeld van decentrale én gecoördineerde inkoop. Door de oprichting van een eigen inkoopacademie en het Inkoop Expertisecentrum tilt VDL de competenties van haar professionals naar een hoger niveau. Wat kunnen andere sectoren leren van deze aanpak? Lees het volledige verhaal en ontdek de inzichten uit de praktijk.

Bij industrieconglomeraat VDL Groep vindt inkoop vooral decentraal plaats bij ruim 100 werkmaatschappijen en 300 inkopers. Door toenemende turbulentie in de externe omgeving worden aan hen hogere eisen gesteld. En dus lanceerde VDL een eigen inkoopacademie om de vaardigheden van de inkoopprofessionals naar een hoger niveau te tillen.

Het verhaal van VDL Groep leest als een jongensboek voor ondernemers. In 1953 start gereedschapsmaker Pieter van der Leegte in Eindhoven met Metaalindustrie en Constructiewerkplaats P. van der Leegte. Het bedrijf maakt in de beginjaren onder meer opvouwbare legerschepjes, eierdopjes en botervloten uit rvs. Zijn zoon Wim komt als negentienjarige in het bedrijf en blijkt een rasondernemer. Hij neemt niet alleen het bedrijf van zijn vader over, maar ook TIM, het bijna failliete bedrijf van zijn jongste broer. Daarna volgen vele andere overnames, waaronder Steelweld, de bussenbouwers BOVA en Berkhof Jonckheere Groep, Stork Industrial Modules, Philips Enabling Technologies en Weweler. Inmiddels telt VDL Groep ruim 100 bedrijven, waarvan 20 vestigingen in andere landen. In 2024 boekte het industriële conglomeraat met zo’n 14.000 medewerkers een omzet van een kleine 4,3 miljard euro, en een nettowinst van 66 miljoen euro.

De activiteiten zijn onder te verdelen in vijf clusters, of zoals ze bij VDL zeggen: vijf werelden: hightech, mobility, energy, infratech en foodtech. VDL maakt zowel componenten die hun weg vinden naar bekende OEM’ers waaronder Philips en chipmachinefabrikant ASML, als eindproducten, als bussen en laadpalen. Pieter van der Leegte is lid van de hoofddirectie en de derde generatie die mede aan het roer staat van het familiebedrijf. “Inmiddels behalen we zo’n 30 procent van de omzet in de semiconductorsector. Dat blijft een groeiende markt. Dat geldt ook voor de energiesector, waarin wij onder meer actief zijn met de productie van batterijpakketten en we oriënteren ons op electrolyzers.”

Vijf werelden

VDL groeit niet alleen autonoom, maar ook door overnames. “Wij houden de ogen altijd open voor overnames, stilstand is achteruitgang. We zitten in nagenoeg alle markten en sectoren. We weten wat daarin de interessante bedrijven zijn. Het draait altijd om de toegevoegde waarde van een bedrijf aan de propositie van VDL in een bepaalde markt. Als er een kans op overname is, gaan we in de keuken kijken. Past het bij de VDL-cultuur, laagdrempelig en met korte lijnen? Past het in het familiebedrijf?”

Kostprijs

Vorig jaar werd de bekende Belgische bussenbouwer Van Hool overgenomen, een van de grootste overnames in de geschiedenis van VDL. Bussen zijn een teer punt bij VDL. Kwalitatief een uitstekend product, maar qua kostprijs kan Nederland niet op tegen de Chinese elektrische bussen, die worden bevoordeeld door fikse subsidies. “Bussenbouw is voor ons geen einde verhaal, maar vanzelfsprekend is het ook niet. We blijven graag hier in Nederland of andere Europese landen. In het assembleren van een bus zit veel handwerk, en we zien nog kansen om een en ander te automatiseren. En wat bij de overname van Van Hool een belangrijke rol speelde, is dat we via onze Amerikaanse distributeur direct toegang hebben verkregen tot de Noord-Amerikaanse markt en Van Hool een moderne bussenfabriek heeft in Macedonië.”

Hoge inkoopquote

Wat de kosten betreft komen we uit bij inkoop. VDL als geheel heeft een inkoopquote van 64 procent. Toeleveranciers beïnvloeden dus in belangrijke mate het succes van het Brabantse industrieconglomeraat: QLTC (quality, logistics, technology, cost): de kwaliteit, de leveringszekerheid, de technologische prestaties en de kosten. Inmiddels kunnen we daar ook de ‘S’ van sustainability aan toevoegen, want ook VDL moet zich als grootbedrijf conformeren aan CSRD. “Als familiebedrijf focussen wij sowieso op continuïteit op de lange termijn. Daarom zijn wij intrinsiek gemotiveerd om goed te doen voor onze omgeving. Daar hoort duurzaam bezig zijn natuurlijk bij.”

Hybride inkooporganisatie

VDL is decentraal georganiseerd, alle werkmaatschappijen zijn verantwoordelijk voor de eigen P&L. De kunst is wel synergievoordelen te boeken waar het kan. Dat zie je terug in de wijze waarop inkoop is georganiseerd. Op het hoofdkantoor worden centraal, voor de hele groep, onder meer IT, energie, verzekeringen en facilitaire diensten ingekocht. 

“Als familiebedrijf focussen wij sowieso op continuïteit op de lange termijn"
Pieter van der Leegte, Directielid VDL Groep

Daarnaast is er gecoördineerde inkoop. Er zijn diverse inkoopwerkgroepen waarin vertegenwoordigers zitten van werkmaatschappijen die groepsafspraken maken voor goederen en diensten die zij alle inkopen. Denk aan staal, flexwerk, gereedschappen en logistieke diensten. Ten slotte vindt decentrale inkoop plaats bij de werkmaatschappijen zelf voor specifieke bill of materials (BOM) goederen en diensten.

Nuchter en helder

VDL heeft geen chief procurement officer. Pieter van der Leegte is binnen de directie al zo’n vijftien jaar het aanspreekpunt voor inkoop. De facto is hij dus de CPO, maar bij Van der Leegte houden ze het liever Nederlands, nuchter en helder. Iedereen begrijpt per slot van rekening wat een aanspreekpunt is. Is die hybride wijze van organisatie niet complex? “Nee hoor, voor ons niet. Het is uitgekristalliseerd en het werkt prima”, aldus Van der Leegte.

Naar hoger niveau

Elke werkmaatschappij heeft zijn eigen inkopers. Bij VDL Groep als geheel werken ruim 300 inkopers. “Om concurrerend te blijven moeten we bij VDL aan meer knoppen draaien. We hebben in bepaalde markten te maken met onzekerheid, de VS, China en ook de EU hebben invoerheffingen ingesteld, juist de maakindustrie heeft last van tekorten op de arbeidsmarkt en de regeldruk neemt toe. Dat alles stelt ook hogere eisen aan onze inkoopprofessionals”, weet Van der Leegte. Daarom werd enige jaren geleden besloten de inkoopcommunity binnen VDL naar een hoger niveau te gaan tillen. Het gaat daarbij niet om de technisch inhoudelijke kennis van de inkopers, velen hebben diepgaande categoriekennis, maar om inkoopcompetenties. Daar is nog veel te winnen. En er zijn ook behoorlijk grote verschillen in volwassenheid tussen de inkoopafdelingen van de diverse VDL-werkmaatschappijen. Dat heeft geleid tot de oprichting van het VDL Inkoop Expertisecentrum. Dat biedt een waaier aan services op inkoopgebied aan de VDL-bedrijven, waaronder het ontwikkelen van templates en standaarden, het delen van best practices en het ontwikkelen van competenties bij de inkopers. Om de inkoopskills van medewerkers verder te verbeteren, ontwikkelde VDL samen met Nevi een tactische en strategische leergang, de VDL Inkoop Academie.

VDL Groep telt inmiddels ruim 100 bedrijven. Inkoop vindt zowel centraal als decentraal plaats bij de werkmaatschappijen. In het laatste geval gaat het om specifieke BOM-gerelateerde goederen en diensten. Elke werkmaatschappij heeft een eigen inkoopafdeling en verschillende volwassenheidsniveaus. In totaal telt VDL ruim 300 inkopers.

Decentrale structuur

Steeds minder onderwerpen lenen zich voor een decentrale structuur. Denk aan wetgeving op het gebied van CSRD, CSDDD, Cybersecurity (NIS2), EU-sancties en CBAM. Maar ook de gespannen arbeidsmarkt en e-procurement – dat door AI in een stroomversnelling is gekomen. Daarom heeft VDL besloten tot oprichting van het Inkoop Expertisecentrum. Procurement Leader Jeroen van den Bergh geeft hier gestalte aan. Als inkoopprofessional heeft hij ruim 25 jaar ervaring, die hij onder meer opdeed bij ASML en Dräger Medical.

Het Inkoop Expertisecentrum heeft activiteiten op 4 gebieden:

  1. Competentieontwikkeling (o.a. door een eigen Inkoop Academie, themagerichte kennissessies en werkgroepen voor inkoopcoördinatie)
  2. Kenniscentrum (o.a. door het bevorderen van inkoopsamenwerking tussen werkmaatschappijen, standaardisatie van best practices, procesoptimalisatie en innovatie en continue verbetering)
  3. E-procurement (o.a. een supplier portal en source 2 pay)
  4. Governance & compliance (o.a. inkooptemplates, standaarden, algemene voorwaarden en risicomanagement).
“Inkoop wordt duidelijk complexer, waardoor hogere eisen worden gesteld"
Jeroen van den Bergh, Procurement leader bij VDL Groep

Inkoop wordt complexer

Van den Bergh: “Je ziet dat inkoop een complexer vak wordt, waardoor hogere eisen worden gesteld aan onze professionals. Door de verschillende activiteiten van het Inkoop Expertisecentrum willen we inkopers bij de werkmaatschappijen ontzorgen en hun inkoopcompetenties verbreden en verdiepen.” 

VDL Inkoop Academy

Een andere belangrijke aanleiding voor het expertisecentrum is volgens Van den Bergh ook de arbeidsmarkt. “Ook wij hebben met verloop te maken en het is behoorlijk lastig de juiste mensen met de juiste skills te vinden. Door competentieontwikkeling kan de VDL-inkoper beter omgaan met de nieuwe uitdagingen én het maakt het vak interessanter als je over effectieve inkoopskills beschikt.”

Dat is dan ook de reden dat VDL samen met Nevi de VDL Inkoop Academie ontwikkelde. Die bestaat uit twee leerlijnen: een tactische leerlijn met modules als contracteren, effectief onderhandelen en financiële kostenanalyse. En een strategische leerlijn, waarin modules over leveranciersprestatiemeting en -ontwikkeling, risicomanagement en complexe (internationale) contracten zitten. VDL neemt de kosten voor zijn rekening.

Groeiambities

Jacky Huijerjans is Manager Purchasing and Projects bij VDL Assembly. Het bedrijf organiseert volledige ketenontzorging en assembleert seriematig complexe mechatronische eindproducten (samenstelling van mechanische en elektronische onderdelen en sub assemblies) voor OEM’ers in onder meer de medische sector, energietransitie, verpakkingsbranche en voedingsmiddelenindustrie. Huijerjans en zijn team staan voor een flinke uitdaging. VDL Assembly is net verhuisd naar een driemaal zo groot onderkomen, want de vraag naar volledige ketenontzorging zit sterk in de lift en het bedrijf heeft groeiambities.

Waarde in de keten

“Ook voor ons ligt de waarde in de keten”, aldus Huijerjans. “We gaan zo’n 75 procent meer inkopen en het is de kunst om qua QLTC de juiste leverancierskeuzes te blijven maken. Hierbij is het belangrijk dat we niet alleen de beste keuze maken voor vandaag, maar dat we de keten ook sustainable inrichten voor minimaal de komende vijf jaar. 

"We gaan zo'n 75 procent meer inkopen bij bestaande en nieuwe leveranciers"
Jacky Huijerjans, Manager Purchasing and Projects bij VDL Assembly

Bestaande leveranciers krijgen meer werk en daarnaast zijn we bezig met nieuwe leveranciers. En waar mogelijk sourcen we bij andere VDL-werkmaatschappijen”, zo vertelt de jonge inkoopmanager van dit maakbedrijf.

Huijerjans spreekt met enthousiasme over het Inkoop Expertisecentrum. Hij en een van zijn directe inkoopcollega’s volgden beide een van de leergangen van de VDL Inkoop Academie. “De opgedane kennis van bijvoorbeeld strategisch kostenmanagement en leveranciersselectie is direct toepasbaar. Qua inkoopprofessionaliteit heb ik een grote slag gemaakt. Ook de kennissessies waarin inkopers van verschillende VDL-bedrijven bij elkaar komen om van elkaar te leren zijn zeer nuttig. Want waarom het wiel uitvinden, als het al bestaat?”

Het product is toegevoegd
Naar je productoverzicht Verder winkelen