‘Vooralsnog geeft de analyse weinig mogelijkheden om positieve effecten van de stelselwijziging en zorginkoop vast te stellen’. En, ‘als oplossing voor gebrek aan efficiëntie blijkt fusie weinig effectief’. Dat zijn de opzienbarende conclusies van het onderzoek van wetenschappers Martin van Ineveld en Joris van de Klundert in een artikel in het julinummer van Deal!
NEVI Research Stichting
Het onderzoek maakt deel uit van het langlopende onderzoeksproject ‘Prestaties in zorginkoop’ dat wordt gefinancierd door NEVI Research Stichting. De onderzoekers namen de eerste jaren na de stelselwijziging onder de loep. De conclusies hebben betrekking op de periode 2005-2010. 'De gemiddelde jaar-op-jaar efficiëntieverbetering van Nederlandse ziekenhuizen bedraagt over de periode 2005-2010 maximaal 2%. De best presterende ziekenhuizen realiseerden een verbetering van de prestaties van 1% tot 5% per jaar.'
Fusies ziekenhuizen weinig effectief
'Vanaf 2008 raken ziekenhuizen gemiddeld echter verder verwijderd van de grens, en geldt dat de gemiddelde prestaties van 2009 op 2010 zelfs lijken te verslechteren', aldus de onderzoekers. ‘De resultaten kennen een lichte bias omdat we ziekenhuizen die tussen 2005 en 2010 zijn opgehouden te bestaan, bijvoorbeeld door fusie, niet hebben kunnen meenemen. Een nadere analyse van die ziekenhuizen leert echter dat geen van de gefuseerde ziekenhuizen in de eerste jaren na de fusie tot efficiëntieverbetering is gekomen. Als oplossing voor gebrek aan efficiëntie blijkt fusie in ons onderzoek weinig effectief’, concluderen Van de Klundert en Van Ineveld.
Geen positieve effecten
'Vooralsnog geeft de analyse weinig mogelijkheden om positieve effecten van de stelselwijziging en zorginkoop vast te stellen. Wellicht is dit deels het gevolg van het beperkte deel van de zorg dat vrij onderhandelbaar was; ziekenhuizen pasten hun besturing (nog) niet aan in deze eerste jaren na de wijziging. Ook de zorgverzekeraars begonnen pas vanaf 2008 voorzichtig te experimenteren met selectieve zorginkoop.'
Vrij onderhandelbare segment
'De resultaten over de jaren 2009 en 2010 suggereren dat het verder verhogen van het vrij onderhandelbare segment niet door alle ziekenhuizen goed is verwerkt'. Op dit moment onderzoeken Van Ineveld en Van de Klundert daarom ook de opvolgende jaren, en kijken ze bijvoorbeeld naar de vraag of bepaalde zorgverzekeraars meer effect hebben bewerkstelligd dan andere. Zij doen daar later in Deal! in een artikel verslag van.