Productietoename Nederlandse industrie houdt aan ondanks aanhoudend zwakke vraag

De Nevi PMI® voor de Nederlandse productiesector is een samengestelde indicator die met één cijfer de stand van zaken in de productiesector weergeeft en wordt samengesteld op basis van indicatoren voor nieuwe orders, productieomvang, werkgelegenheid, levertijden en voorraad ingekochte materialen.

Met uitzondering van een korte periode van stabiliteit in februari, is er al sinds juli 2024 maandelijks sprake van een verslechtering van de bedrijfsomstandigheden bij de Nederlandse productiebedrijven. De hoofdindex van de PMI daalde van 49.6 in maart naar 49.2 in april, het laagste niveau in drie maanden.

De daling van de hoofdindex was het gevolg van de licht negatieve effecten van alle vijf componenten.

Het aantal nieuwe orders daalde in april voor de tweede maand op rij en wees op stagnerende marktomstandigheden en geopolitieke onzekerheid. De krimp was beperkt, omdat de stijging in de subsector investeringsgoederen de dalingen in de andere subsectoren gedeeltelijk compenseerde. De laatste daling van het aantal nieuwe exportorders was minimaal en het kleinst in bijna een jaar.

De matte vraag had ook negatieve gevolgen voor de productieomvang van de bedrijven. Deze nam in slechts geringe mate toe en lag onder het onderzoeksgemiddelde. De productiestijging werd door de panelleden toegeschreven aan een combinatie van nieuwe klantenwinning, pogingen om de capaciteit te vergroten en, in mindere mate, meer nieuwe orders.

Het gebrek aan nieuwe orders leidde tot een daling van de inkoop en tot inspanningen om de voorraden te verkleinen. Deze laatste afname van de inkoopactiviteiten was fors en de grootste tot nu toe dit jaar. Als gevolg hiervan daalde de materiaalvoorraad in grotere en historisch gezien hoge mate.

Een van de gevolgen van de daling van de vraag naar materialen was de stabilisering van de toeleveringsketens. De verlenging van de gemiddelde levertijden was in april minimaal, wat door de panelleden werd toegeschreven aan voorraadproblemen en onderhoudsonderbrekingen bij leveranciers.

Een positief punt voor de fabrikanten was dat de daling van de inkoopactiviteiten de kostendruk in april verder verlichtte. De inkoopprijsinflatie was nog steeds aanzienlijk maar bleef onder het langetermijngemiddelde, en was de kleinste sinds het begin van dit jaar. De panelleden die melding maakten van prijsstijgingen, schreven dit over het algemeen toe aan hogere grondstof- en loonkosten.

Tegelijkertijd was er wederom sprake van hogere verkoopprijzen, als gevolg van de poging van bedrijven om de hogere kostendruk door te berekenen aan hun klanten. De verkoopprijsinflatie was echter eveneens de kleinste tot nu toe in 2025.

Op de arbeidsmarkt was er in april sprake van de negende achtereenvolgende daling van de personeelsbestanden bij de Nederlandse productiebedrijven. Dit banenverlies was aanzienlijk en het grootste sinds december 2023. De daling werd met name gerealiseerd door het verminderen van het aantal tijdelijke krachten en het niet vervangen van vertrekkende personeelsleden. De grotere daling van de werkgelegenheid leidde tot een aanzienlijk minder grote daling van de achterstanden, de kleinste in meer dan twee jaar.

De verwachtingen van de Nederlandse fabrikanten voor de toekomstige productieomvang bleven positief, al was dit vertrouwen het kleinste in vier maanden en historisch gezien laag. Ondanks de impact van het huidige geopolitieke klimaat op het ondernemersvertrouwen, bleven sommige bedrijven hoopvol over een herstel van het ordervolume.