Herstel industrie gesmoord door tweede coronagolf

Toch lijkt het onwaarschijnlijk dat het herstel van de industrie de komende maanden doorzet. De tweede golf van oplopende coronabesmettingen noopt onder meer Duitsland en Frankrijk tot gedeeltelijke lockdowns. Het economische herstel in Europa wordt daardoor in de kiem gesmoord. ABN AMRO verwacht dat de gedeeltelijke lockdowns de komende maanden leiden tot een afname van de vraag naar industriële goederen.

Sinds de zomer klom de Nederlandse industrie langzaam uit het dal van de eerste lockdown, die duurde van half maart tot en met mei. Vooral de nieuwe exportorders namen duidelijk toe en trokken de Nederlandse industrie uit het moeras. Ook in oktober profiteerden industriële ondernemers vooral van de export, zoals blijkt uit de deelindicator voor nieuwe exportorders, die een 53.2 scoorde.

Export onder druk

Deze scores zijn echter gebaseerd op de resultaten van een rondvraag tussen 12 en 22 oktober. De 350 ondervraagde inkoopmanagers konden dus nog geen rekening houden met de vorige week afgekondigde gedeeltelijke lockdowns in Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. De hernieuwde sluiting van cafés en restaurants zal vermoedelijk leiden tot een afname van de vraag naar industriële producten zoals horecaverpakkingen en apparaten. Ook zullen de gedeeltelijke lockdowns bedrijfsinvesteringen in aanverwante sectoren verder onder druk zetten, zoals in het wegvervoer. ABN AMRO verwacht dat het herstel van de Nederlandse industrie daardoor stokt. De gedeeltelijke lockdown in Nederland begin oktober was voor de industrie slechts in beperkte mate een probleem, aangezien het merendeel van de productie afhankelijk is van de export. Nu ook Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk tot een gedeeltelijke lockdown besluiten, zal ook de export onder druk komen. Het krachtige herstel van de Chinese industrie, een belangrijk afnemer van industriële producten uit Europa, biedt waarschijnlijk onvoldoende tegenwicht.

De industrie krijgt dus te maken met een afname van de vraag. Tijdens de eerste coronagolf viel de vraaguitval samen met een omvangrijke ‘aanbodschok’, onder andere als gevolg van een tekort aan onderdelen uit China. Tijdens deze tweede coronagolf krijgt de industrie vermoedelijk alleen te maken met minder vraag. Aan de aanbodzijde is de situatie namelijk deze keer anders. Tijdens de eerste golf kampte vooral de auto-industrie nog met een tekort aan Chinese onderdelen, waardoor productielijnen stil vielen en fabrieken de deuren sloten. Ditmaal heeft China het virus onder controle, waardoor de aanvoer van Chinese onderdelen kan doorgaan.

Daarnaast is er deze keer naar verwachting voldoende aanbod van arbeid. Zo riep de Franse president Emmanuel Macron medewerkers op wel naar het werk te gaan indien dat echt nodig is. Fabrieksarbeiders worden dus gestimuleerd aan het werk te blijven. Ook het feit dat scholen in principe open blijven helpt daarbij. Tijdens de eerste golf moesten veel medewerkers thuis blijven om op de kinderen te passen. Een ander verschil is tot slot dat industriële ondernemers maatregelen hebben getroffen om besmettingen op de werkvloer te voorkomen, bijvoorbeeld door middel van desinfectie, controle van medewerkers op koorts, mondkapjes en sneltests.

Bedrijven verzwakt door eerste golf

Minder positief is dat veel industriële bedrijven al zijn verzwakt door de eerste coronagolf. De productie ligt nog altijd lager dan voor de pandemie. Orderportefeuilles nemen al sinds de crisis af, waardoor ondernemers gedwongen zijn nog meer medewerkers naar huis te sturen. Uit een enquête van branchevereniging FME bleek vorige week dat een op de drie industriële bedrijven een reorganisatie doorvoert.

Met name in de machinebouw staat de productie onder druk, zo blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) over augustus. De machinebouw is een belangrijke branche voor de Nederlandse industrie. De vraag naar machines is vooral afhankelijk van bedrijfsinvesteringen, die vanwege de coronacrisis in de meeste landen sterk zijn teruggeschroefd. Tot er een vaccin is, lijkt een snelle opleving van de vraag naar machines onwaarschijnlijk.