Black Friday ook in de industrie

"De industriële bedrijvigheid blijft laag. De productie, het aantal nieuwe orders en het aantal openstaande orders daalt. De geopolitieke spanningen, de inflatie en de hoge rente zorgen voor minder exportorders. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) berichtte onlangs dat de omzet van de industrie in het derde kwartaal van 2023 ruim negen procent lager lag dan in dezelfde periode vorig jaar. Vooralsnog kijken veel afnemers de kat nog uit de boom en stellen ze hun geplande investeringsplannen uit.

Industrie verlaagt prijzen verder

Ondernemers zetten steeds vaker het prijswapen in om de verkopen aan te jagen. De afgelopen maand stond daarom niet alleen de detailhandel in het teken van Black Friday, maar de industrie in feite ook. Ondersteund door lagere materiaalprijzen en overtollige voorraden gereed product verlaagden veel industriële bedrijven hun verkoopprijzen om extra omzet te genereren. Ook staat kostenverlaging hoog op de managementagenda. De personeelsomvang wordt teruggebracht in lijn met het gedaalde productievolume en klantvraag. Vooral tijdelijke en uitzendcontracten worden opgezegd. Daarnaast worden voorraadposities verder afgebouwd om meer cash vrij te maken en hoge rentelasten te voorkomen.

Wereldwijde afname van bedrijvigheid

Volgens het CBS daalde de omzet bij de raffinaderijen en chemie met 23,1 procent het sterkst. Maar ook de malaise in de bouw zorgt voor lagere omzet en minder orders in de metaal en kunststof- en rubberindustrie. Navraag bij inkoopmanagers leert dat vooral de orderinstroom vanuit Europa teleurstellend is. Belangrijke afzetmarkten als Duitsland en Engeland met een energie-intensieve zware industrie, zuchten onder de hoge energieprijzen, lagere autoverkopen en minder handel met China. Wereldwijd zijn de meeste industriële inkoopmanagersindexen in oktober onder de 50 geëindigd. Een score lager dan 50 betekent een verdere afname van bedrijvigheid. Met een score van 43.1 scoort de Eurozone het laagst ten opzichte van bijvoorbeeld het VK (44.8), Brazilië (48.6), Japan (48.7) en China (49.5). De VS scoren precies 50 en India loopt voorop met een score van 55.5.

Hightech draait goed door

Toch zien enkele industriële sectoren in Nederland hun productie groeien. Waar machinebouwers minder orders binnenkrijgen omdat veel kopers nieuwe investeringen in kapitaalgoederen uitstellen, zien de reparatie- en onderhoudsbedrijven hun omzetten juist stijgen. Ook de toeleveranciers aan de hightechindustrie draaien nog op volle toeren. Met een goed gevuld orderboek kunnen zij nog maanden vooruit. Toch merken grote opdrachtgevers als ASML dat ook de chipindustrie door een dal gaat. Voor 2024 is het bedrijf daarom conservatief qua vooruitzichten. ABN AMRO verwacht dat de economie zwak blijft. De Europese bbp-groeiprognoses voor 2024 zijn recent verlaagd en momenteel wordt een meer gematigd groeiherstel verwacht, waarbij de Europese economie pas in het laatste kwartaal van 2024 weer echt gaat groeien.”