Redactioneel commentaar van David Kemps, sectoreconoom industrie bij ABN AMRO
De aanhoudende groeivertraging van de Nederlandse industrie is te wijten aan de lagere vraag naar industriële producten en halffabricaten. De indexen voor zowel de nieuwe orders als de export staan op respectievelijk 48,7 en 46. Uit het feit dat deze weer onder de 50 zijn gekomen, blijkt dat inkopers inmiddels een absolute daling van het aantal nieuwe orders in de komende drie maanden verwachten, waar het in de voorbije periode nog ‘slechts’ ging om een verwachte afname van de groei.De Nederlandse industrie heeft veel last van vraaguitval in Duitsland, China en Rusland. En ook in Nederland worden nieuwbouwprojecten en uitbreidingsinvesteringen uitgesteld vanwege de hoge prijzen en de angst voor een recessie. Deze lagere vraag is goed zichtbaar in de snelle afname van werkachterstanden bij de fabrieken en de snelle groei van de voorraad gereed product.
De toeleverketen van grondstoffen, elektronische componenten en chips herstelt zich erg langzaam. De prijzen voor containervervoer zijn het afgelopen halfjaar weliswaar met 35 procent gedaald, maar het nijpende tekort aan personeel en de transportproblemen vanwege de lage waterstanden en stakingen in havens, zorgen ervoor dat de lange levertijden maar zeer geleidelijk afnemen en dat veel industriële bedrijven doorgaan met de aanleg van buffervoorraden van grondstoffen en halffabricaten.
Ondanks de volumedaling door de lagere vraag blijft de 12-maands verwachting met een index van 64,2 voor de industriële productie positief. Dankzij de hoge toegevoegde waarde en klantspecifieke oplossingen slaagt de industriële ondernemer er nog steeds in om de hoge grondstofprijzen door te berekenen aan de afnemers en is de orderportefeuille voor het komende jaar nog goed gevuld. De industrie neemt nog steeds veel nieuw personeel aan. Vooral aan magazijn- en transportmedewerkers is gebrek.
Een tijdelijke dip in de vraag geeft de industrie de tijd om even op adem te komen. Door het vele overwerk door corona-gerelateerd verzuim is het personeel overbelast en vanwege de hoge bezettingsgraad zijn veel productiemachines toe aan onderhoud.
Hoewel de verwachtingen voor over een jaar positief zijn, liggen op de middellange termijn wel risico’s op de loer. Met de winter op komst, de hoge inflatie door de energiecrisis en eventuele rantsoenering van gastoevoer zullen energie-intensieve sectoren binnen de industrie zoals chemie, basismetaal, oppervlaktebehandeling, papier, voedselverwerking en bouwmaterialen het zwaar krijgen, waarbij tijdelijke productiestops niet uitgesloten zijn.