Industrie ziet energie en materialen nog duurder worden

Redactioneel commentaar van Albert Jan Swart, sectoreconoom industrie bij ABN AMRO

“Zowel de productie als de nieuwe orders namen in een lager tempo toe. Dit komt niet als een verrassing gezien de tragere groei van de productie in Duitsland, een belangrijke afzetmarkt voor de Nederlandse industrie. Bovendien ligt de Nederlandse industriële productie na de snelle groei sinds eind vorig jaar op een recordniveau. Veel ondernemers worstelen met tekorten aan materialen, personeel en machines.

Afgezien van deze tekorten vraagt ook de liquiditeit veel aandacht van ondernemers. Door lockdowns in havens en fabrieken in Azië lopen levertijden nog altijd op. Hoewel vaccins in hoog tempo worden toegediend, verspreiden nieuwe varianten van het coronavirus zich in hoog tempo, waaronder de omikron-variant, die waarschijnlijk zal leiden tot verdere ontregeling van toeleveringsketens. Vanwege de lange levertijden plaatsen inkopers meer orders, om tenminste iets geleverd te krijgen. Dit heeft geleid tot een sterke toename van voorraden van onderdelen en materialen. De lange levertijden hebben ook geleid tot historisch snel stijgende inkoopprijzen. Dit betekent dat ondernemers goed op de kasstroom moeten letten. Sommige bedrijven hebben de voorraden met 30% zien toenemen. De voorraden nemen ook toe doordat van een product dat bijna klaar is een onderdeel ontbreekt, bijvoorbeeld bij machinebouwers. De machine kan dan niet worden uitgeleverd en met dus tijdelijk worden opgeslagen. Als de voorraden verder toenemen, zullen ondernemers zich waarschijnlijk meer richten op nauwkeuriger voorraadbeheer.

Een ander belangrijk onderwerp zijn de afzetprijzen. Ondernemers moeten de afzetprijzen snel verhogen om rode cijfers te voorkomen. Zoals verwacht namen de afzetprijzen in november nog sneller toe, voor de tweede maand op rij in recordtempo. Deze keer rapporteert 55% van de ondernemers een toename van de afzetprijzen. We verwachten nog steeds dat de afzetprijzen verder zullen toenemen doordat ondernemers onderhandelen met hun afnemers."