Nederlandse industrie voert afzetprijzen in recordtempo op

Redactioneel commentaar van Albert Jan Swart, sectoreconoom industrie bij ABN AMRO

“De Nevi Inkoopmanagersindex voor de Nederlandse industrie steeg in oktober licht, van 62.0 naar 62.5, wat duidt op iets snellere groei dan in de voorgaande maand. De stijging was vooral het gevolg van groei van de industriële productie en een sterke toename van de werkgelegenheid. De Nederlandse score is een van de hoogste ter wereld, wat erop duidt dat Nederlandse bedrijven vooralsnog de groeivertraging van de mondiale industrie weten te ontlopen.

De nieuwe exportorders namen weliswaar nog slechts mondjesmaat toe, maar daar staat tegenover dat de Nederlandse orderportefeuilles beter gevuld zijn dan ooit. Bovendien namen de orderportefeuilles in oktober verder toe, zo blijkt uit de NEVI-enquête onder inkoopmanagers. Daaruit blijkt dat hoewel de industriële productie op recordhoogte ligt, de Nederlandse industrie nog altijd niet voldoende produceert om op korte termijn te voldoen aan de enorme vraag. Nederlandse ondernemers lijken zich dus niet echt zorgen te hoeven maken om de wereldwijde groeivertraging. Ondernemers maken zich natuurlijk wel zorgen om de aanhoudende ontregeling van toeleveringsketens en de recordlange levertijden. Inkopers sparen kosten noch moeite om voldoende materialen in te kopen zodat de fabrieken kunnen blijven draaien. De vraag naar goederen, variërend van chemicaliën en kunststoffen tot metalen en elektronische componenten, is stevig en de transportkosten zijn hoger dan ooit. Dit heeft sinds het voorjaar geleid tot een extreme toename van inkoopprijzen. Naast de kosten van materialen en transport zijn ook de prijzen van gas en elektriciteit de laatste maanden extreem snel gestegen. 

De transportkosten zullen zeker tot het tweede kwartaal van 2022 nog hoog blijven, maar zouden daarna kunnen afnemen als gevolg van de vertragende groei van de wereldhandel en een toename van voorraden. Tot en met september leken de afzetprijzen in veel mindere mate toe te nemen dan de inkoopprijzen, wat voor sommige ondernemingen heeft geleid tot druk op de winstmarge. In oktober zijn de afzetprijzen echter alsnog sterk toegenomen. Uit de enquêtedata blijkt dat maar liefst 54 procent van de Nederlandse industriële ondernemingen in oktober de afzetprijzen heeft verhoogd, een nieuw record. Het lijkt er dus op dat de meeste ondernemingen profiteren van de sterke vraag naar hun producten en voldoende ruimte hebben om hun afzetprijzen verhogen om zo de eigen marge te beschermen. Sommige ondernemingen slaagden hier vermoedelijk eerder niet in, omdat afzetprijzen al contractueel vast lagen. We verwachten dat de trend van stijgende afzetprijzen tot in 2022 doorzet als meer contracten aflopen en meer ondernemers de kans grijpen om hogere kosten door te berekenen. Dit leidt vermoedelijk tot hogere prijzen voor bijvoorbeeld machines, verpakkingen en bouwmaterialen.”